Podbiał pospolity (Tussilago farfara) i pszczoły

W Bydgoszczy kwitnie już podbiał pospolity

Zdjęcie wykonano blisko brzegu Brdy niedaleko wieżowca Arkada Business Park.

Podbiał ma duże znaczenie dla pszczelarzy. Kwitnienie podbiału pospolitego jest ważnym źródłem pożytku dla pszczół miodnych, ponieważ kwiaty wytwarzają sporo nektaru i pyłku. Nektar z kwiatów podbiału ma słodki smak i jest bogaty w cukry i pierwiastki mineralne.

Wydajność miodową podbiału szacuje się na około 60 kg/ha, a wydajność pyłkową na 15-20 kg/ha. Pyłek z podbiału jest żółtopomarańczowy.

Oczywiście podbiał jest również ważnym gatunkiem roślinnym z ekologicznego punktu widzenia, ponieważ jego kwiaty przyciągają różne gatunki owadów zapylających, w tym pszczół samotnic, trzmieli, muchówek i motyli, co przyczynia się do zwiększenia różnorodności biologicznej w otoczeniu roślinnym.

Podbiał pospolity (Tussilago farfara) to roślina z rodziny astrowatych (Asteraceae), występująca na terenie całej Europy i Azji. Roślina ta jest znana z tego, że kwitnie bardzo wczesną wiosną, często jeszcze przed rozwojem liści. Kwiaty podbiału mają charakterystyczny wygląd, składają się z jasnożółtych płatków kwiatowych o długości około 2 cm, zebrane w baldachy na długich, owłosionych łodygach.

Kwiatostany otwierają się około 9:00 - 10:00 przy temperaturze co najmniej 10°C. Zamykanie kwiatostanów można zaobserwować ok. godziny 17:00. Gdy temperatura jest niższa od 10°C, bądź jest pochmurnie i deszczowo kwiatostany zamykają się.

Warto również zauważyć, że podbiał pospolity ma właściwości lecznicze i był stosowany w medycynie ludowej do leczenia chorób dróg oddechowych, takich jak kaszel, katar i astma.

Termin kwitnienia podbiału pospolitego ma wpływ na kalendarz fenologiczny kwitnienia innych roślin, w tym oczywiście roślin miododajnych. Ponieważ jest to jedna z pierwszych roślin, która kwitnie na wiosnę, jej kwitnienie pełni funkcję wskaźnika początku sezonu wegetacyjnego.

Jeśli kwitnienie podbiału pospolitego rozpoczyna się wcześnie w sezonie, to może to oznaczać, że również inne rośliny miododajne zaczną kwitnąć wcześniej niż zwykle, ponieważ zjawiska fenologiczne są ze sobą powiązane.

Przyjmuje się, że na przykład klon zwyczajny zaczyna kwitnąć po 19 dniach od rozpoczęcia kwitnienia podbiału, mniszek pospolity po 25 dniach, robinia akacjowa (zwana potocznie akacją) po 57 dniach, a np. lipa drobnolistna po 84 dniach. Kalendarz fenologiczny dla pozostałych roślin miododajnych można znaleźć tutaj.

Przy nabrzeżu Brdy kwitnie już także wierzba iwa (Salix caprea)

Wierzba iwa jest jeszcze ważniejsza dla pszczół, ponieważ jest jednym z pierwszych drzew, które kwitnie na wiosnę. Kwiaty wierzby iwy to ważne źródło nektaru i pyłku dla pszczół.

Wydajność miodowa wierzby iwy wynosi od 25 do nawet 150 kg/ha w sprzyjających warunkach, a wydajność pyłkowa od 30 do 45 kg/ha. Pogoda ma spory wpływ na ilość nektaru, jak i ilość zawartych cukrów w nektarze. Pyłek z wierzby iwy ma kolor oliwkowożółty.

Kwitnienie wierzby iwy rozpoczyna się zwykle już w lutym lub marcu, zanim inne drzewa i kwiaty jeszcze zaczynają kwitnąć. Dlatego pszczelarze nazywają ją "pierwszym drzewem pszczelarskim". Kwitnienie wierzby iwy trwa zwykle około dwóch tygodni.

Wierzba jest też ważna dla pszczół jako źródło propolisu, który jest naturalnym środkiem antybakteryjnym i przeciwgrzybicznym. Pszczoły zbierają żywicę z pączków oraz z kory wierzby i mieszają ją z innymi substancjami, tworząc propolis, który jest używany do uszczelniania ula i zapobiegania chorobom.

Pyłek kwiatowy z wierzby jest bardzo cenny dla rozwoju wiosennych pszczół. Zawiera on dużo białka i jest bogaty w aminokwasy, których organizm pszczoły potrzebuje do budowy białek.

Dodatkowo, pyłek z wierzby iwy zawiera wiele innych ważnych składników odżywczych, takich jak witaminy, minerały i przeciwutleniacze, które wspierają zdrowie pszczół i pomagają im radzić sobie z chorobami i stresem. Dlatego też wiosenne kwitnienie wierzby iwy jest bardzo ważne dla pszczół i ma znaczący wpływ na ich zdrowie i rozwój.

Pyłek z wierzby iwy jest szczególnie ważny dla młodych pszczół, które potrzebują dużo białka do szybkiego wzrostu i rozwoju.

Oczywiście pyłek kwiatowy na ludzi również działa bardzo korzystnie.

Warto zadbać o pszczoły i inne zapylacze poprzez sadzenie różnych gatunków wierzb, ponieważ jest to jedno z niewielu drzew, które kwitnie bardzo wcześnie wiosną i dostarcza pszczołom i innym owadom cennego pyłku i nektaru.

Jak rozmnożyć wierzbę, aby pomóc owadom zapylającym

Rozmnażanie wierzby przez sztobry jest jednym z najprostszych i najtańszych sposobów rozmnażania tej rośliny. Sztobry to fragmenty gałęzi, które można uzyskać podczas cięcia rośliny.

Aby rozmnożyć wierzby przez sztobry, należy postępować według następujących kroków:

1. Wybierz zdrowe i dobrze rozwinięte gałęzie wierzby, które nadają się do cięcia.

2. Odetnij gałązkę o długości około 20-30 cm i usuń dolne liście, zostawiając tylko kilka górnych liści.

3. Weź nóż i na jednym końcu gałązki zrób skos, aby ułatwić ukorzenienie.

4. Umieść sztobry w wilgotnej glebie na głębokości około 10-15 cm, tak aby skosowany koniec był skierowany w dół.

5. Przykryj sztobry folią lub woreczkiem foliowym, aby stworzyć wilgotne środowisko (nie jest to konieczne jeśli teren jest wilgotny i nie panują upały).

6. Umieść sztobry w miejscu najlepiej zacienionym, aby zapobiec nadmiernemu wysuszeniu.

7. Jeśli możesz, podlewaj sztobry regularnie, aby utrzymać wilgotność gleby.

W ciągu kilku miesięcy sztobry powinny ukorzenić się i można je przesadzić w oczekiwane miejsce. Można oczywiście sadzić wierzby bezpośrednio w miejsce docelowe.

Poniżej film z kanału "człowiek z lasu", w którym w prosty, przejrzysty sposób pokazano, jak łatwo można rozmnażać wierzby poprzez ukorzenianie sztobrów: 

Wierzby rozmnażane przez sztobry często zakorzeniają się szybciej niż rozmnażane przez sadzonki lub z nasion, dlatego metoda ta jest często stosowana i to prawie zawsze ze 100% skutecznością.